“Het is nog te vroeg om te oordelen over de effectiviteit van het nieuwe stelsel voor agrarisch natuurbeheer. We hebben nog niet eens een heel vogelseizoen achter de rug.” Dat zei staatssecretaris Van Dam van Economische Zaken tijdens de behandeling van de Initiatiefnota ‘Weidevogels de Weide Wereld in’ van Rik Grashoff van GroenLinks. Grashoff vraagt in zijn initiatiefnota aan het kabinet om met een nationaal plan voor weidevogels te komen en extra budget beschikbaar te stellen. Als reactie hierop heeft de staatssecretaris een weidevogelaanpak aan de kamer gestuurd.

Begin dit jaar is met de ingevoerde ingrijpende wijziging van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) een belangrijke stap gezet als onderdeel van de decentralisatie van het natuurbeleid naar provincies. Doel van de ANLb is effectief en efficiënt agrarisch natuur- en landschapsbeheer in de meest kansrijke gebieden (‘meer doen in minder gebieden’). Uit een eerste evaluatie blijkt dat er een kwaliteitsslag is gemaakt en dat er ruimte is voor verdere verbetering. “Maar er is meer nodig”, aldus de staatssecretaris. In de weidevogelaanpak, die tot stand is gekomen met provincies en de koepel van agrarische collectieven, wordt aanvullend aandacht besteed aan het verder optimaliseren van het nieuwe stelsel voor agrarisch natuurbeheer, het belang van verdere vergroening van de landbouw, maatschappelijke verankering, kennisontwikkeling en educatie en internationale samenwerking.
Bij de Tweede Kamer leeft breed zorgen over de weidevogelstand. Over de aanpak verschillen echter de meningen. De initiatiefnota van Grashoff kan op steun rekening van SP, PvdA, D66 en PvdD en deze partijen zijn van mening dat de plannen de staatssecretaris als reactie hierop onvoldoende zijn. VVD, CDA en PVV plaatsen echter kanttekeningen bij de voorstellen van Grashoff, met name ten aanzien van de financiële dekking en andere factoren die van belang zijn voor het achteruitgaan van weidevogels, zoals predatie.
Van Dam gaf in de kamerbehandeling aan waardering te hebben voor het initiatief van Grashoff. De kern van de aanpak ligt voor hem echter in de nieuwe aanpak van het agrarisch natuurbeheer. Hierin hebben de provincies – verantwoordelijk voor het natuurbeleid – een cruciale rol als gebiedsregisseur. Van Dam: “We zijn dit jaar met het nieuwe stelsel begonnen. Het is nu te vroeg om te stellen dat dit niet zou werken. De voortgang van de uitvoering wordt continue gemonitord en mocht blijken dat de resultaten achterblijven dan kunnen we het beleid eventueel aanpassen.” De staatssecretaris wees er echter op dat het dezelfde Tweede Kamer was die niet kon instemmen met het overhevelen van middelen van pijler 1 naar pijler 2 van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid, voor extra ondersteuning van het agrarisch natuurbeheer. Voor een beleidsintensivering deze kabinetsperiode ziet de staatssecretaris geen mogelijkheid.
Van Dam heeft toegezegd voor de begrotingsbehandeling van het ministerie van Economische Zaken voorstellen in te dienen voor bevordering van natuurinclusieve landbouw.

Bron: IPO, 10 november 2016